Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı Ön İnceleme

Stephen Covey’in Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, gerek GKL 2019’da gerekse Düş Ortağım eğitimlerinde üzerinde oldukça üzerinde durulmasıyla okumaya başladığım, bir kitaptan daha fazlası :) Alışkanlıklara başlamadan önce bazı kavramlar üzerinde durmak istiyorum. Bunlar alışkanlıkları tanımlarken ve uygularken bizlere yardımcı olacak.

Karakter Etiği ve Kişilik Etiği

Biliyorsunuz ki dünyanın kabul ettiği temel altın karakterler var: Dürüstlük, sadakat, sabır, çalışkanlık, yardım severlik, adalet.

Karakter Etiği, etkili yaşamın temel ilkeleri, kalıcı mutluluğun ve başarının bu temel karakterlere bağlı olduğunu söylüyordu. Lakin durum uzun süre önce değişti. Karakter Etiğini Kişilik Etiği diye başka bir kavramla değiştirdik. Artık başarı daha çok kişiliğin, toplumsal imajın, davranışların ve etkileşim süreçlerini kolaylaştıran becerilerin tümü olarak tanımlandı. Mantıksal zekânın(IQ) yerini duygusal zekâya(EQ) bırakması durumu olarak söyleyebiliriz.

Kişilik Etiği iki temel yoldan gelişiyor: Birincisi insanlar ve halkla ilişkiler, diğeri ise olumlu zihinsel tutum.

Kişilik Etiği öğeleri, kişilik gelişimi, iletişim becerisi, pozitif düşünme, strateji geliştirme... “Bunlar başarının yadsınamaz nitelikleri sayılabilir ama tek başlarına yeterli mi?” sorusu geliyor. Bunlar yani kişilik etiği nitelikleri ikincil büyüklükler, peki birincil büyüklükler neler?

Birincil büyüklüklerimiz Karakter Etiği nitelikleri. Her zaman ektiğinizi biçersiniz; bunun için kestirme pek mümkün değil.

Sadece ikincil büyüklüklerle uzun süreli ilişkilerde kalıcı bir değeri yoktur. Ama neden, çok iyi bir iletişim becerisi ve etkileme stratejisine sahibim? Bu becerileriniz ne kadar güçlü olursa olsun temel iyi bir karakteriniz yok ise kalıcılık mümkün değil. Bir düşünün çok iyi konuşan etkili bir arkadaşınız var ama onun anlattıklarının gerçek dışı olduğunu ya da sizin arkanızdan konuştuğunu biliyorsunuz, onunla hala arkadaş kalır mısınız? Tabii ki hayır değil mi? Bu yüzden “En güzel iletişimi karakter sağlar” bunu ikincil büyüklüklerle taçlandırmak en etkilisi.

Bunlarla son vurgulamak istediğim ne olduğumuz; söylediğimiz ya da yaptığımız herhangi bir şeyden daha güzel bir iletişim sağlar.

Paradigmanın Gücü

Paradigma sözcüğü Yunanca’dan gelir. Dünyayı “görme” tarzımız; algılamak, anlamak, yorumlamak. Bazı paradigmalar için değişim ihtiyacı vardır. Paradigmalar karakterlerden ayrılamaz. Lakin kendimizi değiştirmezsek, bakış açımızı değiştirmede fazla ileriye gidemeyiz.

“Alışkanlıklar” Tanımlanıyor

Burada alışkanlığı bilgi, beceri ve arzuların kesişmesi olarak tanımlayacağız. Bilgi kuramsal paradigma; yani, yapılması gereken şey ve nedeni. Beceri, nasıl yapılacağıdır. Arzu ise, motivasyondur; yapma isteği.

Etkili bir iletişim için dinlemek gerektiğini bilsek bile bu beceriye sahip olmayabiliriz. Bir başkasını pür dikkatle nasıl dinleyeceğimizi bilemeyebiliriz. Ancak dinlememiz gerektiğini bilmek ve nasıl dinleyeceğimiz konusunda yeterli olmayacaktır. Dinlemek istemedikçe, arzu etmedikçe bu, alışkanlık halini almayacaktır. Bir alışkanlık yaratmak için üç boyutun işbirliği gerekir. Bu birliğini kullanarak yıllarca kendi yaratığımız yapay güvenlik kaynağı olan eski paradigmalarla bağlarımızı koparabiliriz. Böylece etkililikte yeni bir düzeye ulaşabiliriz. Bu süreç bazen acı verebilir. Ama “varlığımızın hedefi ve tasarımı” olan mutluluğu üretir.

Mutluluk, kısmen şimdi istediğimiz şeyi ileride isteyeceklerimiz uğruna feda etme arzusu ve yeteneğin meyvesi olarak tanımlanabilir.

Sürekli Olgunlaşma Modeli

Yedi Alışkanlık tek tek ya da parçalar halinde kullanacağımız formüller değil. Birbirini izleyen ve bir bütün oluşturan yaklaşımdır. Alışkanlar bizi sürekli olgunlaşma modeli için bağımlılıktan bağımsızlığa, oradan da karşılıklı bağlılığa götürüyor.

Bağımlılık, sen paradigmasıdır. Benimle sen ilgilenirsin; yardım etmeyen sensin; sonuçlardan seni sorumlu tutarım.

Bağımsızlık, ben paradigmasıdır. Ben bunu yaparım, ben sorumluyum, ben seçim yapabilirim.

Karşılıklı bağlılık, biz paradigmasıdır. Biz bunu yapabiliriz, işbirliği yapabiliriz. Yetenek ve güçlerimizi birleştirip birlikte daha büyük şeyler yaratabiliriz. 21.yy’da en çok aranan özelliklerinden birisi iyi takım oyuncusu olmak.

Etkililiğin Tanımı

Yedi alışkanlık, etkili olma alışkanlıklarıdır. Doğru bir süreç ve yol haritası ile karakterlerin temeli haline gelir.

Bu Etkili insan aslında kişisel liderlik, oradan eğer istersek en üst liderlik pozisyonlarına kadar sürecek bir yolculuk.

O zaman iyi yolculuklar :)

Stephen R. Covey Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı